Τι είναι η παιδιατρική εργοθεραπεία και που στοχεύει; 

Η εργοθεραπεία βλέπει μια ολιστική πλευρά στα άτομα και γι’αυτό παρεμβαίνει σε ένα ευρύ φάρμα τομέων και πιο συγκεκριμένα δεξιοτήτων. Στον τομέα της Παιδιατρικής αποκατάστασης οι Εργοθεραπευτές ασχολούνται, εξ ορισμού, με τη λειτουργικότητα και ανεξαρτησία του παιδιού στους και την ικανότητά του να αλληλεπιδρά σε διαφορετικά περιβάλλοντα όπως οικογένεια – σχολείο – κοινότητα.

 Η Παιδιατρική εργοθεραπεία απευθύνεται σε παιδιά από 0-18 ετών, έχοντας ως στόχο να αναπτύξουν, να επανακτήσουν ή να διατηρήσουν δεξιότητες που θεωρούνται απαραίτητες για να συμμετέχουν σε όλους τους τομείς και εκφάνσεις της ζωής τους.

 Ποιοι είναι οι τομείς που ασχολείται η Παιδιατρική εργοθεραπεία;

 Λεπτή κινητικότητα είναι ο τομέας υπεύθυνος για τη λαβή, έλεγχο και χειρισμό μολυβιού αλλά και άλλων μικρών αντικειμένων, την ικανότητα να χρησιμοποιεί το ψαλίδι, τον γραφοκινητικό συντονισμό, τον οπτικοκινητικός και αμφίπλευρο συντονισμό.

 Η αδρή κινητικότητα συμπεριλαμβάνει τον συντονισμό των άνω και κάτω άκρων, την ισορροπία, την ενδυνάμωση αλλά και την χαλάρωση, την οπτικοκινητική οργάνωση, και τον στασικό έλεγχος.

 Στο γνωστικό-αντιληπτικό τομέα περιλαμβάνεται η διάρκεια συγκέντρωσης-προσοχής, η οργάνωση, ο χωροχρονικός προσανατολισμός, η κατανόηση, η μνήμη, η μίμηση, οι εκφραστικές και εκτελεστικές ικανότητες, η ανάπτυξη ικανοτήτων, δεξιοτήτων και εννοιών, η οπτική και ακουστική αντίληψη και τέλος ο προσανατολισμός στο χώρο και στο χρόνο.

Η βλεμματική επαφή, προσαρμοστικότητα και επικοινωνία, η κοινωνική ανταπόκριση, η συναισθηματική επαφή και οι δεξιότητες αλληλεπίδρασης, κατατάσσονται στις κοινωνικές δεξιότητες όπως επίσης και το κοινωνικό παιχνίδι η διάθεση να μοιράζεται πράγματα, η ανάπτυξη εικόνας εαυτού, και η αυτοεκτίμηση.

 Οι δραστηριότητες της καθημερινής ζωής αναφέρονται στην ένδυση και απόδυση ρούχων και παπουτσιών, στη σίτιση. στο μπάνιο όπου αναλύονται και τεχνικές για τους γονείς και στην προσωπική υγιεινή, όπως τουαλέτα, περιποίηση μαλλιών και δοντιών.

 Αισθητηριακές δεξιότητες είναι αυτές που είναι αναγκαίες για την αισθητηριακή ολοκλήρωση. Η αισθητηριακή ολοκλήρωση είναι μια φυσιολογική νευρολογική διαδικασία μέσω της οποίας ο εγκέφαλος οργανώνει κατάλληλα τις αισθητηριακές πληροφορίες από το περιβάλλον μέσα από την οργάνωση και τον συντονισμό των αισθητηριακών συστημάτων (αιθουσαίο, ιδιοδεκτικό, απτικό, ακουστικό σύστημα και οπτικό σύστημα).

 Τέλος, οι εργοθεραπευτές είναι ειδικευμένοι για να κάνουν επιλογές και να εκπαιδεύουν τους ασθενείς για βοηθητική τεχνολογία, σχολικού εξοπλισμού αλλά και για προσαρμογές στην αίθουσα διδασκαλίας και του σπιτιού, όπως επίσης και να κατασκευάζουν νάρθηκες. Είναι επίσης καθήκον τους να συμβουλεύουν τους γονείς και τους φροντιστές των ασθενών.

Πώς καταλαβαίνουμε πότε ένα παιδί χρειάζεται εργοθεραπευτική παρέμβαση;

 Κάποια από τα σημάδια είναι:

•    Είναι αδέξιο, σκοντάφτει σε εμπόδια, δεν έχει καλή ισορροπία και πέφτει συχνά, έχει φτωχή στάση σώματος.
•   Έχει μικρή αντοχή και φτωχό μυϊκό τόνο.
•   Δεν ελέγχει/προσαρμόζει τη δύναμη του (σπάει συχνά τα παιχνίδια του ή δεν μπορεί να βάλει δύναμη στο μολύβι του)
•   Δυσκολεύεται να χειριστεί μικρά αντικείμενα, να κρατήσει το μολύβι, να κόψει με ψαλίδι, να σχηματίσει γράμματα, να ζωγραφίσει σε πλαίσιο, να αντιγράψει σχήματα-γραμμές.
•   Αποφεύγει δραστηριότητες καθημερινής περιποίησης , όπως χτένισμα, βούρτσισμα δοντιών
•   Αποφεύγει συγκεκριμένα είδη υφασμάτων, είναι υπερευαίσθητο/υποευαίσθητο σε άγγιγμα, γεύσεις, θορύβους.
•   Δυσκολίες στην ένδυση, να κουμπωθεί ή να δέσει τα κορδόνια του, να φάει μόνος του ή να πάει μόνος του τουαλέτα.
•   Έχει δυσκολίες στον ύπνο.
•   Έχει δυσκολίες στα φαγητά, δεν του αρέσουν ή δε δοκιμάζει καινούργιες γεύσεις.
•   Δεν μπορεί να μιμηθεί τις κινήσεις κάποιου άλλου και δε συμμετέχει σε συμβολικό παιχνίδι.
•   Δυσκολία στο να κατανοήσει τη δομή και το νόημα ενός παιχνιδιού, έχει μειωμένη συγκέντρωση και δυσκολεύεται να ακολουθήσει σύνθετες εντολές.

  Φτωχή οπτική, ακουστική, λεκτική μνήμη και δυσκολία εκμάθηση καινούργιων δεξιοτήτων και εννοιών.    

•   Δυσκολεύεται να κατακτήσει ποσοτικές, χρονικές και προμαθητικές έννοιες. 
•   Δυσκολεύεται να υπολογίσει την θέση του σώματός του στον χώρο, είναι αδέξιο.                                   
•   Κάνει στερεότυπες ή σπαστικές κινήσεις.
•   Είναι υπερκινητικό.
•   Αποφεύγει τη συναναστροφή με άλλα παιδιά, προτιμά να παίζει μόνος του και έχει ελαττωμένη αυτοπεποίθηση.
•   Έχει δυσκολία να κάνει φίλους της ηλικίας του.
•   Δεν του αρέσουν οι αγκαλιές και τα φιλιά.
•   Έχει μειωμένη αυτοπεποίθηση.

Πώς παρεμβαίνει ο εργοθεραπευτής και τι γίνεται στις εργοθεραπευτικές συνεδρίες;

 Το πρώτο βήμα είναι η αξιολόγηση. Στην αξιολόγηση ο εργοθεραπευτής γνωρίζει το παιδί, και με κάποια αξιολογητικά τεστ που χρησιμοποιεί και παρακολουθώντας το παιδί σε κάποια παιχνίδια, κρίνει σε ποιους τομείς το παιδί χρειάζεται βελτίωση. Κατόπιν, ο εργοθεραπευτής ενημερώνει τους γονείς για τις παρατηρήσεις του, προτείνει σχέδιο θεραπείας, και μαζί καθορίζουν τους μακροπρόθεσμους στόχους και την συχνότητα των θεραπειών. Στη συνέχεια, ο εργοθεραπευτής επικοινωνεί με όλους όσους είναι στο κοντινό περιβάλλον του παιδιού, όπως δασκάλα, άλλους θεραπευτές και γιατρούς.  Ο εργοθεραπευτής μετά από μελέτη όσων ειπώθηκαν με τους εμπλεκόμενους στη ζωή του παιδιού και με σκοπό να επιτευχθούν οι μακροπρόθεσμοι στόχοι στο χρονικό διάστημα που καθορίστηκε, αποφασίζει ποιοι θα είναι οι βραχυπρόθεσμοι στόχοι. Αυτοί οι στόχοι έχουν ως απώτερο σκοπό την επίτευξη των μακροπρόθεσμων στόχων. Επίσης χρησιμοποιούνται και σαν μικρά αξιολογητικά, κατά διαστήματα, για να επιβεβαιώσουν την βελτίωση του παιδιού. Οι γονείς ενημερώνονται σε κάθε συνεδρία για τις επιδώσεις των παιδιών τους και δίνονται συμβουλές για εξάσκηση στο σπίτι. 

 Ένα από τα πιο σημαντικά στοιχεία για την εξέλιξη του παιδιού είναι οι γονείς και το οικογενειακό περιβάλλον. Η καθημερινή επίδραση τους σε συνδυασμό με τις εξειδικευμένες θεραπείες, είναι καθοριστική για την βελτίωση του παιδιού.